Otrzymano nowe azydki organiczne - pochodne ksantonu i fluorami [wzory (I) i (II)] - oraz scharakteryzowano ich właściwości spektroskopowe i fotochemiczne (schemat A, rys. 1-4); fotolizę otrzymanych związków przeprowadzono w etanolu i DMF promieniowaniem o długości fali X = 365 nm. Fotopolimeryzację metakryla-nu metylu w obecności omawianych azydków, benzoiny oraz ksantonu prowadzono w roztworze DMF (stężenie MMA 15%) w temp. 30+0,1°C, w atmosferze argonu; kinetykę reakcji śledzono metodą dy-latometryczną. Ustalono, że szybkość polimeryzacji MMA fotoinicjo-wanej azydkami ksantonu oraz fluorami jest większa niż w obecności ksantonu, ale mniejsza niż pod wpływem benzoiny (rys. 5). Wprowadzenie grupy azydowej do cząsteczki fotoinicjatora karbonylowego powoduje zmianę mechanizmu tworzenia rodników inicjujących. W wyniku wzbudzenia cząsteczki inicjatora zachodzi fotoliza grupy azydowej prowadząca do utworzenia rodnikowych produktów zdolnych do zainicjowania reakcji, a nie oderwanie atomu wodoru od cząsteczki donora przez grupę karbonylową. Ujawniono długotrwały efekt post-polimeryzacji w przypadku wszystkich otrzymanych fotoinicjatorów (rys. 6-11) i wyznaczono energię aktywacji "ciemnej" polimeryzacji w zakresie temperatury 22-42°C; wynosi ona 43 kj/mol. W celu wyeliminowania wpływu rozpuszczalnika zbadano też proces fotopolimeryzacji MMA w masie (rys. 12). Azydki aromatyczne niezawierające grup karbonylowych (np. azydobenzen, p,p'-diazydobifenyl, p,p'-diazydodifenylometan) nie inicjowały fotopolimeryzacji w warunkach doświadczalnych stoso-wanych w niniejszej pracy. Słowa kluczowe: azydki aromatyczne, fotoliza, fotoinicjatory polimeryzacji, fotopolimeryzacja metakrylanu metylu, efekt "ciemnej" polimeryzacji.